Het concept van systeembeheer ontstond in de jaren zestig en zeventig, toen organisaties mainframecomputers begonnen te implementeren om complexere gegevensverwerking uit te voeren. In eerste instantie werden systeembeheerders belast met het beheer van deze grote machines. Naarmate de computertechnologie zich in de jaren tachtig ontwikkelde, werd de rol uitgebreid met het beheer van een scala aan hardware- en softwaresystemen. Door de introductie van pc's, local area networks (LAN's) en internet in de jaren negentig groeide de omvang van systeembeheer verder, waardoor systeembeheerders nieuwe vaardigheden op het gebied van netwerken, beveiliging en gebruikersondersteuning moesten ontwikkelen.
De rol van een systeembeheerder blijft zich ontwikkelen. Door de komst van cloud computing, virtualisatie en DevOps-praktijken in de jaren 2000 en 2010 wordt van de huidige systeembeheerders verwacht dat ze beschikken over uiteenlopende vaardigheden die niet alleen traditioneel IT-beheer, maar ook ontwikkelings- en programmeermogelijkheden omvatten. Moderne systeembeheerders beheren hybride omgevingen die lokale datacenters en cloudplatforms omvatten. Ze spelen een cruciale rol bij het handhaven van de cyberbeveiliging, het optimaliseren van prestaties en het ondersteunen van bedrijfscontinuïteit. Maar het belangrijkste is misschien wel dat ze zich moeten aanpassen aan opkomende technische ontwikkelingen en tegelijkertijd de veranderende behoeften van hun organisatie moeten kennen en ondersteunen.
De taak van de moderne systeembeheerder dekt in feite elke toepassing van IT. De rol vereist daarom een uiteenlopende reeks vaardigheden. Je zult met meerdere technologieën werken, waaronder toepassings- en bestandsservers, desktops, routers, wide area networks, databases en cyberbeveiligingssystemen. Wie dit loopbaantraject volgt, moet vaardigheden ontwikkelen in het gebruik van meerdere besturingssystemen, waaronder Linux en Microsoft, en vaardigheden op het gebied van scripting, automatisering en programmering. Het toenemende belang van cloud computing en virtualisatie betekent dat deze competenties tegenwoordig essentieel zijn.
Systeembeheerders hebben een groot aantal verantwoordelijkheden, die allemaal bijdragen aan een soepele werking van de digitale infrastructuur van een organisatie. Deze taken vragen om zowel technische als interpersoonlijke vaardigheden, zodat systeembeheerders de systeemprestaties kunnen handhaven en optimaliseren en tegelijkertijd de behoeften van eindgebruikers kunnen ondersteunen. Hoewel de verantwoordelijkheden van bedrijf tot bedrijf (en zelfs van dag tot dag) kunnen wisselen, zijn systeembeheerders doorgaans betrokken bij het volgende:
- De bedrijfsinfrastructuur configureren en beheren
Systeembeheerders stellen de hardware- en softwaresystemen in en onderhouden deze, zodat de bedrijfsactiviteiten kunnen worden uitgevoerd. Ze zorgen ervoor dat alle componenten samenwerken zoals verwacht. - De toegang en machtigingen van gebruikers beheren
Beheerders zorgen ervoor dat geautoriseerde gebruikers toegang hebben tot de benodigde resources. Tegelijkertijd onderhouden systeembeheerders beveiligingsprotocollen. - Processen analyseren en automatiseringen maken
Beheerders identificeren verbeterpunten en ontwikkelen geautomatiseerde oplossingen om de efficiëntie te verbeteren. - Dagelijkse beveiligingsback-ups maken en terugzetten
Systeembeheerders creëren en beheren back-ups van kritieke gegevens en zorgen ervoor dat essentiële informatie kan worden hersteld in het geval van gegevensverlies. - IT-systemen bewaken en teams waarschuwen voor mogelijke problemen
Systeembeheerders houden de bedrijfsapplicaties en -netwerken in de gaten. Ze bewaken voortdurend de systeemprestaties, de functionaliteit, het gebruik en de algemene status van de instanties. Ze zijn ook direct betrokken bij de beveiliging van het systeem. Ze identificeren potentiële problemen en pakken die aan voordat ze escaleren. - Problemen oplossen
Wanneer er iets misgaat met de hardware, software of het netwerk, helpen systeembeheerders bij het diagnosticeren en oplossen van het mogelijke probleem. - Gegevensbacklogs maken
Systeembeheerders ontwikkelen en houden logboeken over systeemprestaties en problemen bij. Hiermee leveren ze waardevolle gegevens voor probleemoplossing en planning in de toekomst.
Wie systeembeheerder wil worden, moet over een combinatie van technische en interpersoonlijke vaardigheden beschikken om de IT-infrastructuur van een organisatie effectief te beheren. Technische vaardigheden zorgen ervoor dat je de complexiteit van IT-systemen aankunt, terwijl interpersoonlijke vaardigheden je helpen met gebruikers en collega's te communiceren en hen cruciale ondersteuning en onderhoud te bieden.
Hier volgen de belangrijkste vaardigheden op deze gebieden:
Sterke soft skills zijn essentieel voor systeembeheerders, omdat ze regelmatig contact hebben met verschillende belanghebbenden in de organisatie om ondersteuning te bieden en onder druk problemen op te lossen.
- Communicatie
Systeembeheerders moeten effectief kunnen communiceren omdat dit hen helpt technische problemen en oplossingen duidelijk uit te leggen aan niet-technische gebruikers en bij de samenwerking met IT- en bedrijfsteams. - Multitasken
Systeembeheerders werken vaak aan meerdere taken tegelijk, zoals het beheren van systeemupdates en het oplossen van gebruikersproblemen. - Probleemoplossende vaardigheden
Het vermogen om problemen efficiënt te diagnosticeren en op te lossen is cruciaal om de uptime van het systeem te handhaven en onderbrekingen te minimaliseren. - Analytische vaardigheden
In veel gevallen moet de systeembeheerder complexe problemen oplossen, soms met beperkte toegang tot informatie. Het analyseren van systeemprestaties en het identificeren van potentiële verbeteringen of bedreigingen is een belangrijk aspect van de rol van een systeembeheerder. - Organisatorische vaardigheden
Systeembeheerders moeten verschillende IT-assets, schema's en projecten beheren. Sterke organisatorische vaardigheden helpen hen te voorkomen dat deze gebieden chaotisch en onbeheersbaar worden. - Besluitvorming
Snelle en weloverwogen besluitvormingsvaardigheden zijn onlosmakelijk verbonden met systeembeheer, in het bijzonder bij de aanpak van tijdgevoelige systeemproblemen die mogelijk onmiddellijke aandacht vereisen.
Technische expertise vormt de basis voor de rol van systeembeheerder. Goede kennis van verschillende technologieën en systemen zorgt ervoor dat de IT-infrastructuur effectief kan worden onderhouden en geoptimaliseerd.
- Diepgaande kennis van besturingssystemen
Beheersing van meerdere besturingssystemen, waaronder Linux, Windows en macOS, is van fundamenteel belang voor het beheren van diverse IT-omgevingen. - Vaardigheden op het gebied van cloud computing
Kennis van cloudplatforms, zoals AWS, Azure en Google Cloud, wordt steeds belangrijker, omdat steeds meer organisaties hybride en cloudgebaseerde infrastructuren implementeren. - Kennis van netwerk- en webservers
Het beheer van netwerk- en webservers omvat het configureren, beveiligen en onderhouden van deze systemen om betrouwbare connectiviteit en prestaties te garanderen. - Bekendheid met DHCP
Kennis van DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) staat centraal in netwerkbeheer. Hiermee kunnen systeembeheerders dynamisch IP-adressen toewijzen. - Ervaring met de belangrijkste DevOps-tools
Veel systeembeheerders werken binnen DevOps-omgevingen en werken nauw samen met ontwikkelings- en operationele teams. Om DevOps-praktijken te implementeren en te beheren, moeten ze vaardig zijn in het gebruik van relevante tools (bijvoorbeeld Docker en Kubernetes) en versiebeheersystemen (zoals Git). - Programmering en scripting
Vaardigheden in scripttalen zoals Java, Python, Bash en PowerShell stellen systeembeheerders in staat om herhaalde taken te automatiseren en hun efficiëntie te verbeteren. - Inzicht in de cloudinfrastructuur
Kennis van cloudcomponenten en -services helpt systeembeheerders bij het ontwerpen en beheren van schaalbare, veerkrachtige cloudsystemen. - Expertise op het gebied van configuratiebeheer
Tools zoals Ansible, Puppet en Chef worden gebruikt om configuratietaken te automatiseren en te beheren, zodat consistentie en betrouwbaarheid in de hele IT-infrastructuur worden gegarandeerd.
De rol van de systeembeheerder omvat veel aspecten van netwerkbeheer. Om die reden behandelen sommigen de titel als synoniem voor 'netwerkbeheerder'. Maar ondanks dat systeembeheerders en netwerkbeheerders beide een rol spelen in het beheer van de IT-infrastructuur van een organisatie, verschillen hun verantwoordelijkheden en werkgebieden aanzienlijk.
- Netwerkbeheerders richten zich specifiek op het beheer van de netwerkcomponenten van een IT-infrastructuur. Hun belangrijkste verantwoordelijkheden zijn het configureren en onderhouden van netwerkapparaten, het instellen en beheren van LAN's en WAN's (Wide Area Networks), het bewaken van de netwerkprestaties en het garanderen van de netwerkbeveiliging. Hoewel er hier wat overlap is met bepaalde verantwoordelijkheden van een systeembeheerder, concentreert een netwerkbeheerder zich op het onderhouden van stabiele en veilige communicatiekanalen binnen de organisatie, waardoor naadloze gegevensoverdracht en connectiviteit mogelijk is.
- Systeembeheerders zijn verantwoordelijk voor het algehele beheer en onderhoud van computersystemen en -servers. Hun verantwoordelijkheden kunnen deels betrekking hebben op de netwerk- en hardwaregerelateerde taken van een netwerkbeheerder, maar omvatten ook het beheer van besturingssystemen, het up-to-date houden van technologieën, het oplossen van technische problemen, het beheren van gebruikersaccounts, het regelmatig uitvoeren van back-ups en het herstellen van gegevens. Ze zorgen ervoor dat de hele IT-infrastructuur soepel en efficiënt draait en dat IT-systemen de dagelijkse activiteiten van de organisatie ondersteunen.
- Met andere woorden, systeembeheerders hebben een bredere taakomvang dan netwerkbeheerders, die zich meer specifiek richten op netwerkgerelateerde taken en problemen. Toch gebruiken sommige werkgevers deze termen nog steeds door elkaar.
Systeembeheerders zijn nodig in een groot aantal bedrijfstakken, elk met specifieke vereisten en toepassingen:
- Financiële diensten
In de financiële sector beheren systeembeheerders complexe IT-omgevingen met banksystemen, transactieverwerking en financiële databases. Ze zorgen voor gegevensbeveiliging en compliance met wettelijke normen, waardoor de integriteit en beschikbaarheid van financiële informatie behouden blijft. - Gezondheidszorg
Systeembeheerders in de gezondheidszorg beheren elektronische patiëntendossiers (EPD's), medische beeldvormingssystemen en communicatienetwerken. Ze spelen een cruciale rol bij het beveiligen van gegevens en de naleving van voorschriften voor de gezondheidszorg. Ze ondersteunen effectieve patiëntenzorg via betrouwbare IT-systemen. - Overheid en militaire branche
Overheidsinstanties en militaire organisaties hebben systeembeheerders in dienst om de beveiliging en efficiëntie van hun communicatie- en gegevensopslagsystemen te verbeteren. Systeembeheerders in deze sectoren moeten volgens strikte beveiligingsprotocollen werken, omdat ze verantwoordelijk kunnen zijn voor de verwerking van gevoelige informatie. - Telecommunicatie
In telecommunicatiebedrijven houden systeembeheerders toezicht op netwerken, datacenters en communicatiesystemen. Omdat telecommunicatiebedrijven mogelijk miljoenen gebruikers ondersteunen, moeten systeembeheerders prioriteit geven aan een hoge beschikbaarheid en beveiliging binnen deze IT-infrastructuren. - Juridische branche
Bij advocatenkantoren en juridische dienstverleners hebben systeembeheerders de verantwoordelijkheid voor documentbeheersystemen, casemanagementsoftware en netwerkbeveiliging beheren.
Systeembeheerders hebben de keuze uit verschillende potentiële loopbaantrajecten, elk met kansen op specialisatie en promotie:
- Netwerkbeheerder
Netwerkbeheerders richten zich op het onderhouden van netwerkhardware en -software en zorgen voor betrouwbare connectiviteit en prestaties. Ze configureren en beheren routers, switches en firewalls en bewaken de netwerkprestaties. - Databasebeheerder
Databasebeheerders beheren en onderhouden databases, zodat de integriteit, prestaties en beveiliging van gegevens gewaarborgd zijn. Ze werken met verschillende databasebeheersystemen om toepassingen en services te ondersteunen. - Cloudbeheerder
Cloudbeheerders beheren cloudinfrastructuur en -services. Ze werken met verschillende cloudplatforms en voeren taken uit zoals provisioning, monitoring en probleemoplossing van cloudresources. - Systeemarchitect
Systeemarchitecten ontwerpen en bewaken de implementatie van IT-infrastructuur, zodat deze voldoet aan de behoeften van de organisatie en rekening houdt met factoren zoals schaalbaarheid, beveiliging en prestaties. - Cybersecurity-expert
Cybersecurity-experts houden zich bezig met de bescherming van IT-systemen tegen externe en interne bedreigingen. Ze implementeren beveiligingsmaatregelen, voeren risicobeoordelingen uit en reageren op beveiligingsincidenten, zodat de gegevens en systemen van de organisatie alleen toegankelijk zijn voor geautoriseerde gebruikers. - IT-consultant
IT-consultants geven organisaties deskundig advies over het optimaliseren van de IT-infrastructuur. Ze beoordelen de huidige systemen, bevelen verbeteringen aan en helpen bij het implementeren van nieuwe technologieën.
Zoals eerder gezegd, spelen systeembeheerders een centrale rol bij het handhaven van de stabiliteit, beveiliging en efficiëntie van de IT-infrastructuur van een organisatie. Wanneer alles soepel verloopt, blijft hun werk vaak onopgemerkt. Dat neemt niet weg dat systeembeheerders een integrale bijdrage leveren aan de naadloze werking van IT-processen. Systeembeheerders leveren op de volgende manieren een specifieke bijdrage aan het succes van het bedrijf:
Een van de belangrijkste taken van een systeembeheerder is ervoor zorgen dat technologie effectief wordt gebruikt in de hele organisatie. Ze ontdekken vaak nieuwe manieren om processen te verbeteren en betere communicatie en samenwerking tussen verschillende afdelingen te bevorderen. Door protocollen en machtigingen op meerdere niveaus te implementeren, helpen systeembeheerders verschillende divisies met elkaar te verbinden, waardoor ze efficiënter kunnen samenwerken. Deze verbeterde samenwerking kan leiden tot meer synergie tussen businessunits, wat resulteert in een betere samenhang en hogere productiviteit binnen de organisatie.
Systeembeheerders fungeren vaak als de eerste verdedigingslinie tegen kwetsbaarheden in de beveiliging, vooral wanneer die het gevolg zijn van nalatigheid door gebruikers. Door nauw samen te werken met beveiligings- en complianceteams zorgen systeembeheerders ervoor dat best practices rechtstreeks in de systeemactiviteiten worden geïntegreerd. Deze proactieve benadering helpt risico's te beperken en de organisatie te beschermen tegen potentiële cyberdreigingen.
Enterprise Resource Planning (ERP), klantrelatiebeheer (Customer Relationship Management, CRM) en andere bedrijfssystemen kunnen veel opties voor aanpassing bieden. Buitensporige aanpassingen kunnen echter leiden tot onnodige complexiteit, die het onderhoud van deze systemen op de lange termijn moeilijker en duurder maakt. Een goede systeembeheerder zal aanpassingen beheren en stroomlijnen, de technische schuld minimaliseren en systemen efficiënt en kosteneffectief houden. Proactief beheer helpt de operationele kosten op de lange termijn te verlagen en tegelijkertijd de algehele duurzaamheid van de IT-infrastructuur van de organisatie te verbeteren.
Om als systeembeheerder aan de slag te gaan, heb je een combinatie van een formele opleiding, praktische ervaring en relevante certificeringen nodig. En je moet natuurlijk actief op zoek gaan naar vacatures. Ambitieuze systeembeheerders moeten zich in de eerste plaats richten op het opbouwen van een sterke basis in IT-principes en praktijkervaring opdoen om de vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn voor het beheer van complexe IT-omgevingen. Hier volgen enkele belangrijke stappen om je te helpen een systeembeheerder te worden:
Een sterke opleidingsachtergrond is cruciaal voor een carrière in systeembeheer. Een bachelordiploma in computerwetenschap, informatietechnologie of een gerelateerd vakgebied biedt een uitgebreid inzicht in computersystemen, netwerken en softwareontwikkeling, wat essentieel is voor de rol van systeembeheerder. Sommige universiteiten bieden ook gespecialiseerde programma's voor systeembeheer of netwerkbeheer. Als je besluit je opleiding voort te zetten met een masterdiploma op een relevant gebied, kom je mogelijk in aanmerking voor een hoger beginsalaris. Certificeringen kunnen ook helpen om je expertise aan te tonen. Begin met certificeringen als Certified System Administrator (CSA), CompTIA A A+, Network+ en Security+ om een goede basis te leggen. Als je je vaardigheden verder wilt uitbreiden, kun je het leertraject voor systeembeheerders van ServiceNow volgen. Dit leertraject is gericht op het configureren, beheren en onderhouden van ServiceNow-platforms, waardoor het een waardevol certificaat is voor professionals in moderne, cloudgebaseerde omgevingen. Je doet de kennis op die nodig is om de mogelijkheden van ServiceNow te optimaliseren, zodat je de bedrijfsactiviteiten en het IT-servicebeheer kunt stroomlijnen.
Onderwijs kan een solide basis bieden voor systeembeheer. Door persoonlijke ervaring bouw je die verder uit. Stages bieden waardevolle mogelijkheden voor het ontwikkelen van de praktische vaardigheden die nodig zijn om een systeembeheerder te worden. Door in de praktijk samen te werken met ervaren systeembeheerders, doe je unieke inzichten op die je helpen bij het verdere verloop van je carrière. Zoek tijdens of na je formele opleiding naar stages om een uitgebreide set vaardigheden op te bouwen. Werk tegelijkertijd aan persoonlijke IT-projecten om je vaardigheden te verbeteren, buiten stageplaatsen of opdrachten om. Zet een thuislaboratorium op, beheer kleine netwerken of draag bij open source-projecten om praktische ervaring op te doen en je capaciteiten aan te tonen bij potentiële werkgevers.
Je cv is een professionele showcase en moet je opleiding, certificeringen en relevante ervaring weerspiegelen. Zorg ervoor dat je jouw vaardigheden op het gebied van besturingssystemen, netwerken, cloud computing en specifieke tools of technologieën in de kijker zet op je cv. Pas je cv voor elke sollicitatie aan en benadruk de kwalificaties die overeenkomen met de functieomschrijving.
Solliciteer naar IT-functies op instapniveau om ervaring op te doen. Begin met rollen als helpdesktechnicus of IT-supportspecialist. Zodra je voldoende ervaring hebt, kun je op zoek gaan naar vacatures voor systeembeheerders die overeenkomen met je vaardigheden en loopbaanambities. Netwerk met professionals in de branche en gebruik vacaturesites om geschikte kansen te vinden.
Als je systeembeheerder wordt, kun je een dynamisch en lonend loopbaantraject in IT volgen, maar het is lastig om te bepalen hoe je precies aan de slag kunt gaan. Wij kunnen je helpen.
Het loopbaantraject van ServiceNow biedt je een concreet pad richting een carrière als systeembeheerder. Je krijgt uitgebreide training waarmee je je technische vaardigheden ontwikkelt en inzicht in certificeringspaden waarmee je je expertise valideert en opvalt bij werkgevers. En met de ondersteuning van een toegewijde en vriendelijke community via forums en andere bronnen heb je altijd toegang tot waardevolle inzichten om je professionele traject verder te verbeteren.
Ga vandaag nog aan de slag en ontdek hoe je systeembeheerder kunt worden.